GÜMRÜK HUKUKUNDA YOLCU BERABERİNDE EŞYA

Gümrük Mevzuatı Açısından Yolcu 

Gümrük mevzuatı çerçevesinde yolcu ticaret, memuriyet, eğitim, ziyaret, tedavi veya turizm gibi herhangi bir amaçla kısa veya uzun bir süre kalmak üzere, yabancı bir ülkeden Türkiye Gümrük Bölgesine gelen yabancı bir ülkede oturan Türkler ve yabancılar ile herhangi bir amaç ile gittikleri yabancı ülkeden kesin veya geçici olarak dönen, Türkiye’de oturan Türkler ve yabancılar ile Türkiye’den aynı amaçlarla ve aynı yollarla yabancı bir ülkeye giden benzeri Türk ve yabancılardır. Yolcu statünde sayılan seyahatler deniz, kara ve hava yolunun herhangi biriyle yapılabilmektedir. Yolcu statüsündeki kişiler deniz, hava ve kara gümrük bölgelerinden geçerek Türkiye’ye giriş yapmaktadırlar. 

Gümrük Mevzuatı Açısından Yolcu Beraberinde Eşya 

Yolcu beraberinde eşya, yolcuların beraberlerinde getirdikleri ve ticari nitelikte olmayan, kişisel ve ailevi kullanıma özel veya hediye edilmek üzere getirilen eşyalardır. Yolcuların bagajları, bavulları ve çantalarındaki eşyalar bu kapsama girmektedir.Transit yolcular hariç olmak üzere, yolcu beraberinde getirilip serbest dolaşıma sokulan gayri ticari nitelikteki, kişisel ve ailevi kullanıma mahsus veya hediye edilmek üzere getirilen eşyaya muafiyet tanınır. Muafiyet, her bir yolcu için toplam gerçek kıymeti 430 Avro’yu geçmeyen eşya için uygulanır. Ancak, 15 yaşından küçük yolcular için bu miktar 150 Avro olarak uygulanır. 

Gümrük Mevzuatı Açısından Yolcu Beraberinde Eşyanın Vergilendirilmesi 

Gümrüğe tabi her bir yolcu için olmak üzere kıymeti 1500 Avro’yu geçmeyen eşyanın geldiği ülkeye göre değişen oranda tek ve maktu vergi uygulanır. Söz konusu vergi oranları eşyanın; AB ülkelerinden doğrudan gelmesi durumunda %18; Diğer ülkelerden gelmesi durumunda %20 olarak uygulanmaktadır.

Yukarda bahsedilen vergilendirme rejiminden yararlanabilmek için eşyanın: a) Ticari miktar ve mahiyet arz etmemesi, b) Yolcu beraberinde ya da yabancı bir ülkeden posta veya hızlı kargo taşımacılığı yoluyla gelmesi, c) Diplomatik eşya ve yolcu eşyası hariç olmak üzere posta ve hızlı kargo taşımacılığı yoluyla gelenlerde brüt 30 kilogramı geçmemesi gerekir. Yolcu bagajları ve yabacı ülkeden yapılan kargolar bu kapsama girmektedir.

Yukarıda da belirtildiği üzere, yolcu beraberi hediyelik eşyaya ilişkin muafiyet yolcuların yaşına göre, 150 ve 430 EURO değerindeki eşya için geçerlidir. Yolcu beraberinde getirilen eşyanın bu değerleri aşması halinde, 1500 EURO geçmemesi kaydıyla eşyanın vergilendirilmesinde muafiyet miktarına tekabül eden vergi düşüldükten sonra kalan kısım için yukarıda belirtilen tek ve maktu vergi uygulanır. Yolcu beraberinde getirilen eşyanın kıymetinin 1500 EURO’luk  haddi aşması halinde ise söz konusu eşyaya yürürlükte olan ithalat vergilerine ilişkin oranlar uygulanacaktır. 

Yolcu Beraberinde Eşya ve Hukuki Sorunlar

Vatandaşlar ve turistler, yolcu beraberinde getirilen eşya açısından gümrük mevzuatı çerçevesinde yapılacak herhangi bir işlem yapılmasına gerek olmadığını düşünmektedirler. Ancak, kanunlarla miktar ve gümrük bedeli açısından sınırlanan hadlerin aşılması veyahut ülkeye ithalatı yasak olan ürünlerin bilinçli bir şekilde olmasa da Türkiye’ye sokulması hallerinde gümrük hukuku açısından sorunlu durumlar ortaya çıkabilmektedir. Yolcu beraberinde eşya kaçakçılık suçları kapsamında değerlendirilebilmektedir.  Bu gibi hallerde bir hak kaybı ve hukuki mağduriyet yaşamamak için alanında uzman bir gümrük avukatından hukuki yardım alınması isabetli olacaktır.