6183 sayılı KANUN (AATUHK)

6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü hakkında Kanun, kamuya ait alacakların tahsiline ilişkin hukuki ve idari süreçleri düzenleyen yasal dayanaktır. Devlet tüzel kişiliğine, il özel idarelerine ve belediyelere ait vergi, resim, harç, ceza tahkik ve takiplerine ait muhakeme masrafı, vergi cezası, para cezası gibi asli, gecikme zammı, faiz gibi fer’i amme alacakları ve aynı idarelerin akitten, haksız fiil ve haksız iktisaptan doğanlar dışında kalan ve kamu hizmetlerinin tatbikatından doğan diğer alacakları ile; bu alacaklara ait takip masrafları hakkında 6183 sayılı  Kanun hükümleri uygulanır. 

Para cezalarının tahsil şekli ve hapse çevrilmesi hakkında Türk Ceza Kanunu hükümleri saklıdır.  6183 sayılı Kanun, 28/7/1953 tarihli  ve 8469 sayılı Resmî Gazete yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. 6183 sayılı Kanun’un yürürlüğe girmesinden önceki dönemde Muhtelif kanunlarda Tahsili Emval Kanununa göre tahsil edileceği bildirilen her çeşit alacaklar hakkında da 6183 sayılı Kanun hükümleri uygulanır. 

6183 sayılı Kanun’da kamu alacağı terimi “amme alacağı” olarak ifade edilmektedir.  Amme alacağı, 6183 sayılı Kanun’un birinci ve ikinci maddeleri kapsamına giren alacaklar olarak tanımlanmıştır. Amme borçlusu veya borçlu; amme alacağını ödemek mecburiyetinde olan hakiki ve hükmi şahıslar ve bunların kanuni temsilci veya mirasçıları ve vergi mükellefleri, vergi sorumlusu, kefili ve yabancı şahıs ve kurumlar temsilcileri olarak tanımlanmıştır. 6183 sayılı Kanun kapsamında alacaklı amme idaresi terimi; Devleti, vilayet hususi idarelerini ve belediyeleri ifade eder. 

6183 sayılı Kanun’da Tahsil dairesi terimi; alacaklı amme idaresinin bu kanunu tatbik etmekle vazifeli dairesini, servisini, memur veya memurlarını ifade eder. 6183 sayılı Kanun’da yalnızca mal olarak geçen terim; Menkul, gayrimenkul “gemiler dahil” mallarla, her çeşit hak ve alacakları; para cezaları terimi: adli ve idari para cezalarını ifade etmektedir. 

6183 sayılı Kanun kapsamında amme borçlusunun yapılan mal varlığı araştırması sonucunda haczi kabil herhangi bir mal varlığının bulunmaması, haczedilen mal varlığının satılarak paraya çevrilmesine rağmen satış bedelinin amme alacağını karşılamaması gibi nedenlerle tahsil edilemeyen amme alacakları tahsil edilemeyen amme alacağı olarak tanımlanmıştır. 

6183 sayılı Kanun kapsamında kamu borçlusunun haczedilen mal varlığına  biçilen değerlerin kamu alacağını karşılayamayacağının veya hakkında iflas kararı verilen kamu borçlusundan aranılan kamu alacağının iflas masasından tahsil edilemeyeceğinin anlaşılması gibi nedenlerle tahsil dairelerince yürütülen takip muamelelerinin herhangi bir aşamasında kamu borçlusundan tahsil edilemeyeceği ortaya çıkan kamu alacakları tahsil edilemeyeceği anlaşılan kamu alacağı olarak tanımlanmıştır. 

6183 sayılı Kanun kapsamında cebri icradan doğan işlemler sırasında yapılan zor kullanma, ilan, haciz, nakil ve muhafaza giderleri gibi her türlü giderler takibat giderleri olarak tanımlanmıştır. 6183 sayılı Kanun kapmasında takibat, alacaklı kamu idaresinin mahalli tahsil dairesince yapılır. Borçlu veya malları başka mahallerde bulunduğu takdirde, tahsil dairesi borçlunun veya mallarının bulunduğu mahalde yapılacak takipleri o mahaldeki aynı neviden amme idaresinin tahsil dairelerine niyabeten yaptırır.