Vergi affı, tahsili gecikmiş kamu alacaklarını toplayabilmek ve mükelleflerin idari, mali ve cezai külfetlerinde kolaylık sağlamak için hayata geçirilen uygulamalardır. Vergi affı uygulamaları, mükelleflere sağladığı haklar nispetinde iyi değerlendirilmesi gereken imkanlar sunabilmektedir. Ancak af kapsamından yararlanmak için mükelleflerin de bazı haklarından özellikle yargıya başvurma hakkından vazgeçmeleri şart olarak istenmektedir. Bu durumda mükelleflerin af kapsamından yararlanmak ya da uyuşmazlık konusu olan ya da olabilecek durumları yargıya taşımak noktasında tereddütte kaldığına rastlanmaktadır. Her şeyden önce vergi afları mükellef ve vatandaş lehine bir uygulama olmak amacıyla hayata geçirilmekte ve bir zorunluluk değil bir hak olarak var olmaktadır. Ancak, vergi aflarının olduğu dönemlerde her vergi tarhiyatına karşı aftan yararlanmak gerektiği bir yaklaşımın yaygın olduğu görülmektedir. Bir başka deyişle vergi afları bütün mali uyuşmazlıklarda idare ile sorun yaşamamak için bir alternatif çözüm yolu olarak değerlendirilmektedir.
Alternatif çözüm yolları ve af imkanları müvekkil lehine sunduğu tüm imkanlarla değerlendirilmelidir. Ancak, mükelleflere adeta dava açma haklarından vazgeçip haksız ve yersiz tarh edilen vergileri af kapsamında ödemelerinin tavsiye edildiğine rastlanmaktadır. Önemle ifade etmek gerekir ki hiç bir mükellef hukuka aykırı vergi tarhiyatını kabul edip ödemek zorunda değildir. Vergi inceleme raporları kapsamında re’sen ya da ikmalen tarh edilen vergilerde vergi inceleme elemanının ve mükellefin mevzuatı farklı yorumlamasından kaynaklanan ihtilaflar olabilmektedir. Veyahut İdarenin kendisini haklı gördüğü ve yerleşik hale gelmiş pek çok yanlış vergisel uygulama olabilmektedir. Bu durumlarda mükellefin yargı yoluna başvurarak bu yanlışlıkların giderilmesini istemeyebilmektedir.
Vergi Afları ve Hukuki Danışmanlık
Vergi afları mükelleflere sağladığı imkanlar nispetinde dikkatle yararlanılması gereken kurumlardır. Ancak, af kapsamından yararlanmak bir zorunluluk değil haktır. Ödenmesi gereken verginin doğruluğunu işlem ve belgeleriyle ispatlayacak mükelleflerin dava açma haklarının olduğu unutulmamalıdır. Vergi affı kapsamından yararlanmak isteyen mükelleflerin vergi hukuku alanında yetkin vergi avukatı ve hukukçulardan konu ile ilgili danışmanlık ve bilgi alması tavsiye edilmektedir.