Vergi Davalarında Dosya Üzerinden İnceleme
2577 sayılı İdari Yargılama Usul Kanunu, Danıştay, bölge idare mahkemeleri, idare mahkemeleri ve vergi mahkemelerinin görevine giren uyuşmazlıkların çözümünde uygulanacak yargılama usul hükümlerini düzenlemektedir. İdari yargının yetki ve görev alanı içerisine idari dava türleri girmektedir. 2577 sayılı İdari Yargılama Usul Kanunu’na göre idari yargılamada yazılılık usulü esastır. Danıştay, bölge idare mahkemeleri, idare mahkemeleri ve vergi mahkemelerinde kural olarak yazılı yargılama usulü uygulanır ve inceleme evrak üzerinde yapılır. Vergi davaları da kural olarak dava dilekçesi ve eklerinde sunulan delillerin dosya üzerinden incelenmesiyle yürütülmektedir. Ancak, 2577 sayılı İdari Yargılama Usul Kanunu’nda yer alan kurallar dahilinde yargılamanın duruşmalı yapılması da mümkündür.
Vergi Davalarında Duruşma Yapılabilmesi İçin Parasal Sınır
2577 sayılı İdari Yargılama Usul Kanunu’nun 17’inci maddesine göre Danıştay ile idare ve vergi mahkemelerinde açılan iptal ve yirmibeşbin Türk Lirasını aşan tam yargı davaları ile tarh edilen vergi, resim ve harçlarla benzeri mali yükümler ve bunların zam ve cezaları toplamı yirmibeşbin Türk Lirasını aşan vergi davalarında, taraflardan birinin isteği üzerine duruşma yapılır. Madde metninde yer alan yirmibeşbin Türk Liralık miktar sınırı, her yıl güncellenmektedir. Örneğin idari yargıda duruşma yapılabilmesi için öngörülen parasal sınır 2021 yılında 57.000 TL olarak uygulanmaktadır.
Vergi Davasında Duruşma Talebinde Bulunabilecekler
İdari yargıdaki kanun yolları olan temyiz ve istinaflarda duruşma yapılması tarafların istemine ve Danıştay veya ilgili bölge idare mahkemesi kararına bağlıdır. Duruşma talebi, dava dilekçesi ile cevap ve savunmalarda yapılabilir. 2577 sayılı İdari Yargılama Usul Kanunu’nun 17’inci maddesinin birinci ve ikinci fıkralarında idari yargıda duruşma yapılabilmesi için tarafların isteminin gerektiği belirtilmiştir. Ancak, 2577 sayılı İdari Yargılama Usul Kanunu’nun 17’inci maddesinin dördüncü fıkrasına göre Danıştay, mahkeme ve hakim kendiliğinden duruşma yapılmasına karar verebilir.
Vergi Davasında Duruşmalarda Uygulanacak Usuller
Duruşma davetiyeleri duruşma gününden en az otuz gün önce taraflara gönderilir. Duruşmalar açık olarak yapılır. Genel ahlakın veya kamu güvenliğinin gerekli kıldığı hallerde, görevli daire veya mahkemenin kararı ile, duruşmanın bir kısmı veya tamamı gizli olarak yapılır. Duruşmaları başkan yönetir. Duruşmalarda taraflara ikişer defa söz verilir. Taraflardan yalnız biri gelirse onun açıklamaları dinlenir; hiç biri gelmezse duruşma açılmaz, inceleme evrak üzerinde yapılır. Danıştayda görülen davaların duruşmalarında savcının bulunması şarttır. Taraflar dinlendikten sonra savcı yazılı düşüncesini açıklar. Bundan sonra taraflara son olarak ne diyecekleri sorulur ve duruşmaya son verilir. Duruşmalı işlerde savcılar, keşif, bilirkişi incelemesi veya delil tespiti yapılmasını yahut işlem dosyasının getirtilmesini istedikleri takdirde, bu istekleri görevli daire veya kurul tarafından kabul edilmezse, işin esası hakkında ayrıca yazılı olarak düşünce bildirirler.
Vergi Davasında Duruşmalı İşlerde Karar
Duruşma yapıldıktan sonra en geç onbeş gün içinde karar verilir. Ara kararı verilen hallerde, bu kararın yerine getirilmesi üzerine, dosyalar öncelikle incelenir.