YABANCI MAHKEME KARARLARININ TANINMASI

Türk Milletlerarası Özel Hukukunda Tanıma

Yabancı memleketlerdeki mahkemeler tarafından verilen ve kesinleşen kararların Türkiye’de bir hak iddiasına dayanak oluşturulabilmesi ve Türkiye’de icraya konulabilmesi belli şartlar dahilinde mümkündür. 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun, yabancılık unsuru taşıyan özel hukuka ilişkin işlem ve ilişkilerde uygulanacak hukuk, Türk mahkemelerinin milletlerarası yetkisi, yabancı kararların tanınması ve tenfizi konularını düzenlemektedir. Yabancılık unsuru içeren hukuki ilişkiler ve hukuki durumlara ilişkin Türkiye Cumhuriyetinin taraf olduğu milletlerarası sözleşme hükümleri mahfuzdur ve özel olarak uygulanmaktadır. 

Tanıma, yabancı mahkeme ilâmının kesin delil veya kesin hüküm olarak kabul edilebilmesi için Türk mahkemeleri tarafından karar verilmesidir. Yabancı mahkeme kararlarına ilişkin tanıma kararı verilebilmesi yabancı mahkeme kararının tenfiz şartlarını taşıdığının Türk mahkemesince tespitine bağlıdır. Tenfize ilişkin bu şartlar tanıma için de aranmakla birlikte tabancı mahkeme kararlarına ilişkin tanımada 5718 sayılı MÖHUK’un 54 üncü maddenin birinci fıkrasında  “Türkiye Cumhuriyeti ile ilâmın verildiği devlet arasında karşılıklılık esasına dayanan bir anlaşma yahut o devlette Türk mahkemelerinden verilmiş ilâmların tenfizini mümkün kılan bir kanun hükmünün veya fiilî uygulamanın bulunması” şartı aranmaz. 

5718 sayılı MÖHUK’a göre ihtilâfsız yargı kararlarının tanınması da aynı hükme tâbidir.Yabancı mahkeme ilâmına dayanılarak Türkiye’de idarî bir işlemin yapılmasında da aynı usul uygulanır.

Tanıma Yapılan Yabancı Mahkeme Kararlarının Etkisi 

Yabancı ilâmın kesin hüküm veya kesin delil etkisi yabancı mahkeme kararının kesinleştiği andan itibaren hüküm ifade eder.

Yabancı Mahkeme Kararlarında Tanıma ve Tenfiz İşlemlerinde Hukuki Yardım

Yabancı mahkeme kararları tanıma ve tenfiz kurallarına riayet edilerek kesinleştirilmesi halinde Türk hukuku açısından da kesin hüküm veya kesin delil etkisine sahiptir. Özellikle yurtdışında yaşayan Türk vatandaşlarının yaşadıkları ülkelerde kişiler hukuku, aile hukuku ve diğer özel hukuk alanlarında almış oldukları mahkeme kararlarının Türkiye’de geçerli olabilmesi için alanında uzman bir avukattan hukuki yardım alınması faydalı olacaktır.